Uitstraling

Co Buysman

Is schaken een teamsport? Ondanks de prestaties van HSV De Eenhoorn als debutant in de landelijke eerste klasse en de achttallen van Caïssa in de competitie van de Noordhollandse Schaakbond lijkt het erop dat schaken vooral een uitstekende individuele sport is. Spelen op de clubavonden, meedoen aan toernooien, zo ziet voor een heleboel schakers het jaarlijkse programma eruit.

Het heeft, denk ik, voor een belangrijk deel te maken met het feit dat er geen voorbeelden zijn. Er zijn meer dan een miljoen Nederlanders die voetballen en bijna allemaal volgen ze de verrichtingen van eredivisieclubs als Ajax, AZ, Feyenoord en PSV, om er een paar in alfabetische volgorde te noemen. Een jeugdvoetballer droomt van een overgang naar de landskampioen, een veteranenvoetballer analyseert na een wedstrijd zijn Cruyffiaanse actie die het winnende doelpunt opleverde.

Hoeveel mensen in Nederland zullen er schaken? Meer dan het aantal leden dat de Koninklijke Nederlandse Schaakbond telt. Er zijn volgens mij ontzettend veel thuisschakers. Voor mensen die na veertig jaar hard werken op oudere leeftijd kunnen genieten van welverdiende vrije dagen is schaken een prachtige sport. Toch maken maar weinigen uit die twee groepen – de thuisschakers en de werknemers in ruste – de stap naar het lidmaatschap van een club.

Zou het komen, omdat de Nederlandse schaakwereld geen aansprekende verenigingen heeft? De hoogste klasse heet meesterklasse; een mooie naam, afwijkend van de bekende ‘eredivisie’ in veel andere sporten en passend bij het schaken. De koploper is ZZICT en een van zijn concurrenten is Hotels.nl. Voorts heb je HMC/Calder en Post Jr./ESGOO, nog twee clubs die naar sponsors zijn vernoemd.

Daar ben ik niet zo kapot van, net zoals van clubnamen die ook plaatsnamen zijn, zoals Rotterdam en Utrecht. Iets meer fantasie hadden ze in Leiden en Hilversum door de beste schaakverenigingen Leidsch Schaakgenootschap (LSG) en Hilversums Schaakgenootschap (HSG) te noemen. En zo blijven er van de tien meesterklassers maar twee over met een leuke naam: Het Witte Paard uit Sas van Gent en Zukertort uit Amstelveen.

Een goede clubnaam maakt de bereikbaarheid naar het schaken voor de in denksport geïnteresseerde mens groter. Evenals internet. Eigenlijk is het niet eens opvallend dat de meeste Nederlandse topschaakverenigingen niet of moeilijk vindbaar zijn op internet. In dat opzicht kunnen ze een voorbeeld nemen aan Caïssa: caissa-hoorn.nl (omdat er meerdere clubs zijn die Caïssa heten).

ZZICT doet het overigens wel netjes, want door ‘svzzict.nl’ in te tikken kom je bij de overigens weinig imponerende website van de club uit Breda terecht. En ‘zukertortamstelveen.nl’ is ook duidelijk. Zoeken naar Het Witte Paard uit Sas van Gent is het handigst via Google, Rotterdam vind je via een verwijzing naar de Rotterdamse Schaakbond (RSB) op ‘schaakbond.nl’.

Er zijn volgens mij weinig sportliefhebbers die in een vrij uurtje achter de computer kruipen en denken: ,,Hé, laat ik de website van ZZICT of Hotels.nl bekijken?’’ Terwijl er duizenden zijn die dat wel met Ajax, AZ, Feyenoord, PSV en de andere betaaldvoetbalorganisaties doen. Dat komt, denk ik, door het begrip ‘uitstraling’. Namen als Ajax en Feyenoord stralen iets uit, net als – dichter bij huis – Caïssa en De Eenhoorn. En dat begrip wordt door menig sportbestuurder en -official onderschat.

Wel heeft menig partij in de meesterklasse uitstraling. In de achtste ronde won HMC/Calder met 8-2 de uitwedstrijd tegen LSG. Voor de enige Leidse partijzege zorgde Edwin van Haastert, tegen Rafael Fridman. Op ‘Schakers.info’ werd die vermeld als ‘smaakschaker van de week’.

Edwin van Haastert-Rafael Fridman 1-0

(LSG-HMC/Calder 2-8, 19 maart)

1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 g6 6. Le3 Lg7 7. f3 a6 8. Dd2 Pbd7 9. 0-0-0 b5 10. g4 Lb7 11. h4 Pe5 12. Le2 h5 13. g5 Pfd7 14. f4 Pc4 15. Lxc4 bxc4 16. f5 Pc5 17. fxg6 fxg6 18. Thf1 Tb8 19. De2 Db6 20. Dc4 Le5 21. Pa4 Da5 22. Pxc5 Dxc5 23. Da4+ Lc6 24. Dxc6 Dxc6 25. Pxc6 Lxb2+ 26. Kd2 Tc8 27. Tb1 Lg7 28. Pd4.